program kształtowanie kreatywności



          






PROGRAM:


KSZTAŁTOWANIE KREATYWNOŚCI  INSPIROWANE MUZYKĄ -
ZAJĘCIA DLA DZIECI
  5-6 LETNICH






                                                      
              Opracowała:
                                                          
                                                               
   Renata Zwara




SPIS TREŚCI

1.     Idea wiodąca programu autorskiego: „Kształtowanie kreatywności inspirowane muzyką – zajęcia dla dzieci 5-6 letnich”…….........……………..
2.     Cele programu autorskiego: „Kształtowanie kreatywności inspirowane muzyką – zajęcia dla dzieci 5-6 letnich”………................…………………...
3.     Treści kształcenia programu autorskiego: „Kształtowanie kreatywności inspirowane muzyką – zajęcia dla dzieci 5-6 letnich….......…………………..
4.     Procedury osiągania celów w programie autorskim: „Kształtowanie kreatywności inspirowane muzyką – zajęcia dla dzieci 5-6 letnich”…....……
     4.1. Warunki realizacji programu autorskiego……………………………………
     4.2. Metody, formy, środki w realizacji programu autorskiego…………………..
5.     Scenariusz zajęć do programu autorskiego: „Kształtowanie kreatywności inspirowane muzyką – zajęcia dla dzieci 5-6 letnich”…………….........……..
6.     Ewaluacja programu autorskiego: Kształtowanie kreatywności inspirowane muzyką – zajęcia dla dzieci 5-6 letnich”…………....………………………...
7.     Literatura………………………………………………………………………

1.  Idea wiodąca programu autorskiego „Kształtowanie kreatywności inspirowane muzyką – zajęcia dla dzieci 6-letnich."

Ideą wiodącą programu jest pobudzanie tych obszarów mózgu dziecka, które są odpowiedzialne za kojarzenie ze sobą faktów oraz tworzenie nowych sposobów myślenia. Pobudzanie kreatywności dziecka pozwala na jego lepszy rozwój w innych dziedzinach życia osobistego oraz szkolnego. Wszak w życiu zazwyczaj ci ludzie odnoszą sukcesy, którzy są pełni wiary we własne możliwości i myślą pozytywnie. Pozwala to na lepszy rozwój emocjonalny. Poprzez rozwój kreatywności dzieci kształtują w sobie wiele umiejętności przydatnych w dzisiejszym życiu takich jak: praca w grupie, krytyczne myślenie, działanie w warunkach ograniczonych zasobów, szanowanie zdania innych i podejmowanie decyzji.
W przedstawionym programie można wykorzystywać różne formy łączenia muzyki i plastyki, zarówno ekspresyjne, spontaniczne działanie twórcze, jak i percepcję dzieł sztuki. Integracja może też dotyczyć różnych warstw dzieła muzycznego i plastycznego. Do najczęściej stosowanych zadań plastycznych inspiracją są piosenki i utwory muzyczne, które swoimi środkami dźwiękowymi, typem melodyki, tempem, rytmem, dynamiką, rozwojem akcji, określonym tematem czy domniemaną treścią w pewnym stopniu sugerują sposób wykonania zadania. Każde dziecko może spróbować oddać klimat słuchanej muzyki, bądź treści piosenki, wybranymi środkami plastycznymi, w sposób zupełnie indywidualny i zgodny z własnymi odczuciami.
Można zatem stwierdzić, że przyjęte tutaj założenia, cele, treści kształcenia i metody ich realizacji sprzyjają nie tylko wszechstronnemu rozwojowi dziecka i budowaniu jego własnej wartości ale także uwrażliwiają je i dają poczucie kompletnej swobody w wyrażaniu własnych emocji i własnego zdania, które w obecnych czasach jest niezmiernie istotne.
  

2. Cele kształcenia programu autorskiego „Kształtowanie kreatywności inspirowane muzyką - zajęcia dla dzieci 6-letnich."
Cel ogólny:
- kształtowanie osobowości twórczej dziecka
Cele poznawcze:
- rozwijanie wrażliwości wzrokowej, słuchowej i dotykowej
- rozwijanie spostrzegawczości i umiejętności koncentracji uwagi
- stymulowanie i rozwijanie wyobraźni twórczej
- kształtowanie operacji umysłowych: analizy, syntezy, uogólniania, kojarzenia,   przewidywania, wnioskowania
-  stymulowanie i rozwijanie zdolności twórczych: płynności i oryginalności myślenia
- stymulowanie rozwoju mowy
- rozwijanie percepcji słuchowej, aktywnego słuchania muzyki
- rozwijanie zdolności i wyobraźni plastycznej
Cele emocjonalno – motywacyjne:
- rozwijanie zaciekawienia problemami wymagającymi twórczego myślenia
- rozwijanie spontanicznej motywacji poznawczej i przekształcanie jej w motywację świadomą, niezbędną do podejmowania dłuższych wysiłków poznawczych, fizycznych i artystycznych
- pomoc w pokonywaniu barier hamujących aktywność twórczą: nieśmiałość, obawy przed nieznanym
- kształtowanie umiejętności odkrywania, rozpoznawania i wyrażania uczuć i emocji
Cele operacyjne:
- rozwijanie samodzielności i wytrwałości w procesie odkrywania i rozwiązywania problemów
- pobudzenie i rozwijanie umiejętności ekspresyjnego wyrażania myśli i emocji w języku sztuki i poprzez spontaniczną dramatyzację

3. Treści kształcenia programu autorskiego "Kształtowanie kreatywności inspirowane muzyką - zajęcia dla dzieci 6-letnich."
TERMIN
TEMAT
MUZYKA
PLASTYKA
RUCH
UWAGI
Wrzesień
Malowanie obrazka farbami
przy użyciu pędzla, palców, wacików
.











Rozwijanie umiejętności aktywnego słuchania podczas działalności plastycznej












Rozwijanie umiejętności malowania ekspresyjnego, rozwijanie aktywności twórczej
.
Zapoznanie z powstawaniem barw pochodnych
.
Rozwijanie motoryki małej i dużej
.







Wykorzystanie całej karki papieru, wykonywanie zamaszystych ruchów pędzlem, ręką.










Wykorzystano:
utwór
- P. Czajkowski –
 Walc kwiatów" z Dziadka do orzechów"
Farby: plakatówki, tempery, wodne (do wyboru)
.
Duże kartki papieru
.







Październik
Wprowadzenie techniki collag'u.





Rozwijanie zdolności skojarzeniowych.





Kształcenie i rozwijanie myślenia twórczego, umiejętności doboru różnych materiałów i barw do realizacji własnej koncepcji

Doskonalenie motoryki małej, cięcie, wydzieranie, klejenie.




Wykorzystano:
utwór
- Dźwięki natury - "Burza"
Kolorowy papier, stare zdjęcia, kolorowe czasopisma, tkaniny
.

Listopad
Tworzenie jesiennego pejzażu
(dorysowywanie do gotowego fragmentu ilustracji)
.













Kształtowanie umiejętności wyrażania uczuć i emocji.












Rozwijanie aktywności twórczej, rozwijanie wyobraźni, kształtowanie umiejętności doboru odpowiednich barw, doskonalenie motoryki małej.








Wprowadzenie w temat poprzez aktywność ruchową- "taniec drzew na wietrze", "spadające krople deszczu", inne zabawy ruchowe związane z jesienna pogodą.








Wykorzystano :
utwór
- S. Rachmaninow  - Symfonia No. 2
Kartki z różnymi fragmentami jesiennego pejzażu
.









Grudzień
Tworzenie w masie plastycznej.




Pobudzanie i doskonalenie umiejętności ekspresyjnego wyrażania emocji za pomocą masy solnej.



Rozwijanie motoryki małej, rozwijanie wyobraźni, rozwijanie aktywności twórczej

Ugniatanie, wyrabianie masy plastycznej, formowanie dowolnych kształtów z masy.


Wykorzystano :
utwór
- W.A. Mozart - "Piano concerto No. 21 in C major KV 467 Allegro vivace assai"
Składniki na masę plastyczną
.
Styczeń
Tworzenie obrazka przez dmuchanie farby- omawianie powstałej plamy.

Werbalizowanie własnych skojarzeń, pomysłów związanych z wysłuchaną muzyką,
rozwijanie wyobraźni twórczej
.


Rozwijanie twórczego myślenia i wyobraźni
Poszerzanie słownictwa, kształcenie mowy opowieściowej
.
Ćwiczenia oddechowe - oddychanie przeponowe w pozycji leżącej, kształtowanie długości oddechu.



Wykorzystano :
utwór
 - W.A. Mozart - "Clarinet concerto in A major KV 622 Allegro"
Papier, farby, plastikowe rurki
.



Luty

Zmiana zakończenia wysłuchanej baśni muzycznej
pt.
Czerwony kapturek".




Rozwijanie umiejętności komunikacji werbalnej,
rozwijanie umiejętności aktywnego słuchania, rozwijanie wyobraźni twórczej
.



Wykonywanie pląsów w rytm muzyki, naśladowanie ruchem
gestów i ruchów wykonywanych przez bohaterów baśni
.


Wykorzystano:
utwór
- baśń muzyczna Czerwony kapturek"



Marzec
Pantomima jako sposób na przedstawienie treści.


Rozwijanie umiejętności aktywnego słuchania, odzwierciedlania i wyrażania emocji.


Rozwijanie umiejętności wyrażania ruchem myśli i uczuć, rozwijanie ekspresji ruchowej.

Wykorzystano:
utwór
- M. Musorgski Obrazki
z wystawy - Taniec kurcząt w skorupkach''

Kwiecień
Spontaniczne tańce do muzyki.





  
Rozróżnianie charakterystycznych cech muzyki pochodzącej z różnych krajów,
rozwijanie umiejętności aktywnego słuchania
.


Swobodny ruch, taniec.
Rozwijanie umiejętności wyrażania się ruchem
.




Wykorzystano:
utwory
-muzyka chińska
-muzyka arabska
-muzyka rosyjska
-muzyka polska
 (mazurek, kujawiak)

Maj
Dopasowywanie  ilustracji do wysłuchanej muzyki.











Rozwijanie percepcji słuchowej, aktywnego słuchania muzyki i rozwijanie zdolności skojarzeniowych i spostrzegawczości, nabywanie umiejętności swobodnego wypowiadania się.






Reagowanie ruchem na zmianę tempa, natężenia muzyki,barwę,nastrój.









Wykorzystano:
fragmenty utworów
- C. Debussy -
  „Kołysanka Jimbo"
  „Serenada dla lalki"
  „Tańczący śnieg"
  „Malutki pastuszek"
- R. Schumann -
  „Od obcych ludzi i krajów"
  „Mieć obawy"
  „Marzenie"
Ilustracje o różnej tematyce
.

Czerwiec
Pocztówka wakacyjna - praca plastyczna z wykorzystaniem różnorodnych materiałów.





Reagowanie na zmiany w muzyce gestem i ruchem rozpoznawanie, nazywanie i określanie dźwięków pochodzących z różnych źródeł.


Rozwijanie zdolności i wyobraźni plastycznej, wyrażanie pracą plastyczną nastroju wysłuchanej muzyki, projektowanie kompozycji tematycznych z różnorodnych materiałów.

Rozwijanie umiejętności rytmicznych, naśladowczych z towarzyszeniem muzyki, posługiwanie się pomysłowością  i wyobraźnią w swobodnym ruchu.


Wykorzystano:
utwory
- Koniec wakacji I"
  „Koniec wakacji II
  „Na łące"
Kolorowy papier, plastelinę, bibułę, klej, korek, piasek, kolorowe szkiełka, farby, kredki, tkaniny, włóczkę
.





4. Procedury osiągania celów w programie autorskim: „Kształtowanie                                                   kreatywności inspirowane muzyką – zajęcia dla dzieci 6 letnich”:

4.1 Warunki realizacji programu autorskiego
  
     Program został przygotowany z myślą o dzieciach sześcioletnich. Może być realizowany zarówno w przedszkolu, jak i w szkole w grupie "0" lub I klasie.Osobą prowadzącą zajęcia jest nauczyciel mający wykształcenie w zakresie wychowania przedszkolnego lub nauczania zintegrowanego.
Dzieci biorące udział w zajęciach  nabyły już umiejętność posługiwania się pędzlem, nożyczkami, farbami, są sprawne intelektualnie i ruchowo.
     Wymagania lokalowe, to: sala wyposażona w stoliki i krzesełka w ilości odpowiadającej liczbie dzieci w grupie przedszkolnej lub szkolnej. Dodatkowo potrzebne jest miejsce na swobodny ruch, przemieszczanie się dzieci, np. podczas tańca. W sali znajduje się sprzęt CD do odtwarzania muzyki i płytoteka z następującymi utworami:
·        M. Musorgski - "Obrazki z wystawy"
·        Dźwięki natury
·        S. Rachmaninow - Symfonia No. 2
·        W. A. Mozart - Piano concerto No. 21
·        W. A. Mozart - Clarinet concerto
·        Baśń muzyczna "Czerwony kapturek"
·        P. Czajkowski - "Dziadek do orzechów"
·        Muzyka chińska
·        Muzyka arabska
·        Muzyka rosyjska
·        Mazurek
·        Kujawiak
·        C. Debussy -
"Kołysanka Jimbo"
"Serenada dla lalki"
"Tańczący śnieg"
"Malutki pastuszek"
·        R. Schumann -
"Od obcych ludzi i krajów"
"Mieć obawy"
"Marzenie"
       Ponadto do realizacji programu niezbędne są : duże kartki papieru (najlepiej w formacie papieru pakowego), kartki A4, tekturowe podkładki, farby plakatowe, wodne, tempery, nożyczki,kredki, kolorowe czasopisma, resztki tkanin,waciki, stare zdjęcia, plastikowe rurki, składniki do masy plastycznej i pojemniki na masę,różne ilustracje z fragmentami jesiennego krajobrazu.

4.2.    Metody, formy, środki w realizacji programu autorskiego























5. Scenariusz zajęć do programu autorskiego: „Kształtowanie kreatywności inspirowane muzyką – zajęcia dla dzieci 6 letnich”



SCENARIUSZ Z ZAJĘĆ



Data:             05.11.2010r.
Klasa:           0
Temat dnia:           Tworzenie jesiennego pejzażu inspirowane
          muzyką S. Rachmaninow’a - Symfonia No.2.


1. Cele kształcenia:

a) poziom wiedzy
- dziecko zna pojęcie jesieni
- wie czym charakteryzuje się każda pora roku, w tym: jesień

b) poziom umiejętności
- dziecko umie odzwierciedlić ruchy charakterystyczne dla tańca drzew na wietrze i spadających kropel deszczu
- dziecko potrafi samodzielnie wybrać sobie fragment jesiennego obrazka spośród obrazków przygotowanych przez nauczyciela
- potrafi uważnie wsłuchać się w muzykę i kreślić jej nastrój i tempo
- umie dorysować do gotowego fragmentu jesiennego obrazka

c) poziom postaw
- dziecko rozwija zdolność i wyobraźnię plastyczną (twórczą)
- rozwija percepcję słuchową
- kształtuje umiejętność odkrywania, rozpoznawania i wyrażania uczuć i emocji
- rozwija wrażliwość wzrokową i słuchową
- aktywnie słucha muzyki
- rozwija spostrzegawczość
- osiąga pomoc w pokonywaniu barier hamujących aktywność twórczą: nieśmiałość, obawy przed nieznanym


2. Metody nauczania:

- podająca - pogadanka
- problemowa – burza mózgów
- praktyczna – eksperymenty i zajęcia praktyczne
- metody wspierania aktywności uczniów: metoda twórcza


3. Formy pracy:

- zbiorowa i indywidualna


4. Środki dydaktyczne:

- różne ilustracje z fragmentami jesiennego krajobrazu, kartki papieru technicznego, farby (plakatowe, wodne, tempery), kredki, flamastry (do wyboru), klej
- płyta z utworem S. Rachmaninow’a - Symfonia No.2.





5. Przebieg zajęć:

Część I:
- pogadanka nauczyciela z uczniami na temat wszystkich pór roku
-  nauczyciel pyta uczniów jaka jest teraz pora roku i czym się charakteryzuje?
- wysłuchanie małego fragmentu utworu S. Rachmaninow’a - Symfonia No.2 – zapytanie o nastrój, tempo, skojarzenia - ogólne odczucia – „burza mózgów”
- nauczyciel prosi dzieci, by wcieliły się w jesienne drzewa poruszane na wietrze i wykonały całym ciałem „taniec drzew na wietrze”, a następnie wcieliły się w kropelki deszczu i odzwierciedliły ruchami ciała taniec „spadających kropel deszczu”

Część II:
- nauczyciel prezentuje dzieciom kolejno ilustracje z fragmentami jesiennego krajobrazu
- wypowiedzi dzieci na temat ilustracji; co przedstawiają, jakimi barwami są malowane i dlaczego akurat takimi (barwy jesienne)
- nauczyciel tłumaczy zadanie polegające na naklejeniu na białych kartkach papieru wybranego fragmentu krajobrazu i dorysowanie reszty obrazka według własnego pomysłu dowolnymi przyborami (kredki, farby lub flamastry)
- tłumaczy dzieciom, że w „tle” będzie leciała wcześniej już wysłuchana muzyka, która ma im pomóc wyrazić treść tworzonego pejzażu
- rozdanie dzieciom kartek, fragmentów krajobrazu i przyborów
- włączenie utworu muzycznego
- praca dzieci
- nauczyciel przechodzi po klasie i obserwuje jak dzieci radzą sobie z zadaniem, w razie potrzeby pomaga

Część III:
- oglądanie prac dzieci
- dyskusja na temat każdej pracy
- nauczyciel pyta dzieci, czy w jakiś sposób muzyka, którą mieli się inspirować pomogła im w stworzeniu jesiennego pejzażu - pogadanka
6.  Ewaluacja programu autorskiego: Kształtowanie kreatywności inspirowane muzyką – zajęcia dla dzieci 6 letnich”

























7.  Literatura

Daszyńska M.,Techniki plastyczne, Warszawa 1994.
 
Jąder M., Krok w kierunku kreatywności. Program stymulowania twórczości na etapie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, Kraków 2005.
 
Jąder M., Krok w kierunku kreatywności. Zabawy i ćwiczenia, Kraków 2005.
 
Marcinkowska K., Machejda-Kowalska K., Techniki plastyczne. Gładkie i chropowate, Warszawa 1995.
 
Smoczyńska-Nachtman U., Muzyka dla dzieci ,Warszawa 1992.
 
Stadnicka J.,Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową, Warszawa 1998.
 
Szczepańska M., Sztuka działań innowacyjnych. Program autorski. Metoda projektów. Metoda gier dydaktycznych. Metoda symulacyjna, Słupsk 2003/2004.
Podręcznik małego majsterkowicza na cztery pory roku, Kielce 2003

Jabłońska.A.
, Zabawy plastyczne dla małych i dużych, Warszawa 2005

Smoczyńska-Nachtman U.
, Kalendarz muzyczny w przedszkolu, Warszawa 1983

Przychodzińska-Kaciczak M.
,  Muzyka i wychowanie, Warszawa 1969

Balchin J.,Powell M.
, Speedley G. Stevens C., Zabawy plastyczne, Warszawa 2002

Foose L. S.
, Ozdoby z papieru na cztery pory roku, Warszawa 2005

Betchman D. L.
, Stemplowanie darami natury, Warszawa 2005

Wetzel-Maesmanns S.
,  Każde dziecko to potrafi, Warszawa 2005