PROGRAM AUTORSKI
EDUKACJA EKOLOGICZNA
DZIECI 5-6
LETNICH
OPRACOWAŁA:
RENATA ZWARA
GDAŃSK 2011
SPIS TREŚCI
1. Idea wiodąca programu autorskiego: ,,Edukacja
ekologiczna dzieci 5-6 letnich”
...........................................................................................
2. Cele programu
autorskiego: ,,Edukacja ekologiczna
dzieci 5-6
letnich”
.................................................................................................
3. Treści kształcenia
programu autorskiego: ,,Edukacja
ekologiczna
dzieci 5-6 letnich ..................................................................................
4. Procedury osiągania
celów w programie
autorskim: ,,Edukacja
ekologiczna dzieci 5-6 letnich”
...........................................................
4.1.Warunki realizacji programu autorskiego
...........................................
4.2.Metody, formy, środki w realizacji programu
autorskiego .................
5. Ewaluacja programu
autorskiego: ,,Edukacja ekologiczna
dzieci
5-6...........................................................................................................
6. Literatura
................................................................................................
1. Idea wiodąca programu
autorskiego: ,,Edukacja ekologiczna
dzieci 5-6 letnich
Troska o losy świata łączy ze sobą wiele grup
społecznych . Zwolennicy ochrony planety
dbają o wiedzę i wychowanie nowych pokoleń. Tak więc działania nauczycieli już
w przedszkolu, są niepowtarzalną szansą kształtowania nowych, przyjaznych
naturze postaw. Każde dziecko powinno wiedzieć, że życie bez kontaktu z
przyrodą jest niemożliwe. Wszystko co jest potrzebne człowiekowi do życia,
czerpie on ze środowiska.
Edukację ekologiczną należy rozpocząć już
od najmłodszych lat, gdyż dzieci są bacznymi obserwatorami wszystkiego, co się
wokół nich dzieje. Edukacja ekologiczna w przedszkolu to konkretne działania
ukierunkowane na ochronę przyrody.
Główną ideą programu jest
ukierunkowanie działań nauczyciela zmierzających do rozbudzenia ekologicznych zainteresowań
dzieci, pogłębiania ich wiedzy na temat świata, roślin i zwierząt.
Uwrażliwienie dziecko na piękno środowiska przyrodniczego, na potrzebę jego
ochrony. Ukazania możliwości wykorzystania odpadów, a także kształtowanie umiejętności
kulturalnego współżycia człowieka z otoczeniem.
Program jest dostosowany do możliwości
dzieci w wieku przedszkolnym, pobudzi je do twórczego myślenia. Dzieci będą
mogły zdobyć wiedzę i umiejętności poprzez twórcze wykorzystanie odpadów, wezmą
udział w akcji ,,Sprzątania Świata” i ,,Dnia Ziemi”. Podczas realizacji
programu dzieci będą miały możliwość rozszerzenia swoich zainteresowań o
otaczającym je świecie.
Realizacja programu ma pomóc w
kształtowaniu u dzieci umiejętności, postaw i zachowań mających na celu
zrozumienie świata przyrody oraz problemów
środowiska naturalnego. Efektem realizacji programu powinno być
ukształtowanie takiej jednostki, która nie będzie samolubna i konsumpcyjna
wobec przyrody i jej zagrożeń.
2. Cele programu autorskiego:
,,Edukacja ekologiczna dzieci
5-6 letnich
Cele ogólne:
-
Budzenie zaciekawienia otaczającym
światem poprzez prowokowanie
pytań i dostarczania radości
odkrywania.
-
Wykorzystywanie i tworzenie
okazji do poznawania
rzeczywistości
przyrodniczej poprzez
eksperymentowanie, obserwowanie, odkrywanie.
-
Ukazywanie zależności stanu środowiska od działalności człowieka.
-
Wykorzystywanie różnych sytuacji do prób samooceny i oceny
zachowań proekologicznych.
-
Rozwijanie poczucia odpowiedzialności za otaczającą przyrodę.
-
Umożliwianie podejmowania działań ekologicznych w najbliższym otoczeniu
i we własnym domu.
-
Kształtowanie umiejętności korzystania z różnorodnych źródeł
informacji.
Cele operacyjne:
-
Dziecko zdobywa umiejętność
dostrzegania i rozróżniania
gatunków
roślin i zwierząt, ich
znaczenia dla człowieka.
-
Dziecko rozumie zależność człowieka od przyrody.
-
Poznanie wybranych ekosystemów na ziemi.
-
Dziecko poznaje źródła i mechanizmy zanieczyszczeń środowiska
przyrodniczego.
-
Dziecko wie na czym polega gospodarka odpadami – segregowanie,
recykling, utylizacja.
-
Dziecko rozumie dlaczego trzeba oszczędzać wodę i energię, poznaje
naturalne źródła energii.
-
Dziecko poznaje sposoby ochrony przyrody.
3. Treści kształcenia programu
autorskiego: ,,Edukacja ekologiczna
dzieci 5-6 letnich”
TERMIN
|
TEMAT
|
CELE OPERACYJNE
|
UWAGI
|
Październik
|
Sprzątanie świata
Nasze śmieci – co z tym
zrobić?
|
-Dba o porządek w najbliższym otoczeniu (sala, obejście
szkoły).
-Rozróżnia przeznaczenie kolorowych pojemników na odpady
domowe.
-Segreguje śmieci.
-Wie które opakowania są przyjazne dla środowiska
|
-spacer,
-kolorowe pojemniki,
-surowce wtórne,
-opakowania ekologiczne
|
Listopad
|
Dary przyrody
Robimy ,,Stwora
śmieciora” (konkurs szkolny)
|
-Rozróżnia niektóre gatunki drzew i ich owoce.
-Wie, dlaczego chronimy drzewa i jakie mają znaczenie dla
ludzi i zwierząt.
-Wie, dlaczego zbieramy i przetwarzamy makulaturę.
-Rozróżnia strukturę materiału.
-Dziecko potrafi wykonać postać z odpadów papierowych,
plastikowych itp.
-Dziecko potrafi pozytywnie przeżywać efekty swoich
działań.
|
-ilustracje, albumy, zdjęcia.
-makulatura i inne surowce wtórne,
-organizacja kącików recyklingu w szkole
|
Grudzień
|
Ekologiczne ozdoby choinkowe
|
-Konstruuje ozdoby z odpadów.
-Rozpoznaje struktury różnych materiałów
|
-surowce wtórne
|
Styczeń
|
Zanieczyszczenia atmosfery
Naturalne źródła energii
|
-Dziecko wie, co to jest powietrze, jakie ma znaczenie.
-Wie, jakie są źródła zanieczyszczeń powietrza: dymy,
spaliny.
-Wie, co to jest
smog, jak powstają kwaśne deszcze i dlaczego śnieg jest brudny.
-Rozumie, co to jest globalne ocieplenie i jak można temu
zjawisku zapobiegać.
-Wie, jak wykorzystać wiatr i słońce w pozyskiwaniu
energii.
-Wie, jak oszczędzać energię.
|
-baloniki, ilustracje, zdjęcia,
-zabawy badawcze, wycieczki,
-obserwacje
|
Luty
|
Pomagamy zwierzętom
|
-Dziecko rozróżnia niektóre ptaki i ssaki żyjące w lesie.
-Wie, dlaczego i w jaki sposób można im pomagać.
-potrafi zorganizować stołówkę dla ptaków.
|
-spacery i wycieczki,
-ilustracje i albumy,
-gromadzenie pokarmu dla zwierząt,
|
Marzec
|
Dbamy o naszą wodę
|
-Wie, jak woda krąży w przyrodzie.
-Poznaje przyczyny zanieczyszczenia wody
-Wie, dlaczego trzeba oszczędzać wodę.
-Wie, jak wykorzystać wodę w pozyskiwaniu energii.
|
-zdjęcia i albumy,
-zabawy badawcze,
-obserwacje w terenie
|
Kwiecień
|
Święto Ziemi
Rośliny chronione
|
-Dziecko jest wrażliwe na problem dewastacji środowiska
naturalnego.
-Dziecko rozróżnia główne części roślin.
-Obserwuje wzrost roślin, porównuje kształty i kolory
kwiatów i liści.
-Zna rośliny chronione.
|
-aktywny udział w akcji ,,Sprzątania świata”
-obserwacje bezpośrednie,
-założenie hodowli roślin.
-zdjęcia i albumy,
|
Maj
|
Światło
|
-Dziecko poznaje różne źródła światła.
-Zna znaczenie światła dla życia człowieka, zwierząt i
roślin.
-Wie, jak rozsądnie korzystać z promieniowania
słonecznego.
-Dziecko poznaje zjawisko cienia.
|
-obserwacje bezpośrednie,
-spacery i wycieczki,
-zabawy badawcze,
|
Czerwiec
|
Ziemia nasza planeta
Test
|
-Dziecko poznaje ludzi żyjących na Ziemi, ich zwyczaje,
kulturę, styl i jakość życia.
-Dziecko poznaje wybrane ekosystemy na Ziemi.
-Dziecko utrwala i sprawdza swoje wiadomości na temat
środowiska naturalnego i jego ochrony.
|
-albumy, zdjęcia,
-zabawy z globusem i mapa, filmy,
-test
|
4. Procedury osiągania celów w
programie autorskim: ,,Edukacja
ekologiczna dzieci 5-6
letnich”
4.1 .Warunki
realizacji programu autorskiego
Warunki podmiotowe:
·
Uczeń
: program został przygotowany z myślą o dzieciach sześcioletnich. Może być
realizowany zarówno w przedszkolu jak i w szkole w grupie ,,0” lub klasie I.
Dzieci biorące udział w zajęciach nabyły już umiejętność posługiwania się
pędzlem, nożyczkami, farbami, są sprawne intelektualnie i ruchowo.
·
Nauczyciel : powinien posiadać odpowiednie kwalifikacje, wykształcenie w zakresie
wychowania przedszkolnego lub nauczania zintegrowanego. Ponadto warto żeby
interesował się ekologią, przyrodą i był otwarty na nowe pomysły i innowacje.
Warunki szkolne:
·
Organizacja procesu dydaktycznego : spotkania
odbywają się w formie zajęć w ciągu całego roku pobytu dziecka w
szkole/przedszkolu. Zajęcia będą odbywały się 1-2 razy w miesiącu (łącznie 14
spotkań).
·
Materialne : sala zajęć/klasa powinna być
miejscem nieskrępowanej aktywności intelektualnej, czynnościowej i
ekspresywnej dziecka. W związku z tym powinna być funkcjonalnie urządzona z
możliwością przemieszczania stanowisk pracy w zależności od charakteru zajęć.
Ponadto w sali powinny znajdować się stoliki i krzesełka w ilości
odpowiadającej liczbie dzieci, regały i tablice na prace dzieci, ilustracje,
zdjęcia. Potrzebny będzie sprzęt CD do odtwarzania muzyki i płytoteka.
Dodatkowo niezbędne będą duże kartki papieru, kartki A4, podkładki, pojemniki.
·
Społeczne : ważna jest też ogólna atmosfera wspierająca działania kreatywne
nauczyciela, życzliwa pomoc ze strony osób z doświadczeniem lub chętnych do
współpracy np. nauczycieli biologii, oraz gratyfikowanie zachowań twórczych
przez zwierzchnika.
Warunki pozaszkolne :
·
Rodzice : współdziałanie rodziców z nauczycielem poprzez udzielanie pomocy
swoim i innym dzieciom. Dostarczanie przez rodziców potrzebnych materiałów :
kartki, farby, kredki, nożyczki, klej, surowce wtórne, materiał przyrodniczy,
nasiona, różne ilustracje, zdjęcia, kolorowe czasopisma.
4.2. Metody, formy, środki w
realizacji programu autorskiego
Metody:
- metoda oglądowa: obserwacja, pokaz, prezentacje
multimedialne, wystawy,
- metoda słowna: pogadanka, dyskusja, opis,
opowiadanie, gry dydaktyczne,
spotkania,
- metoda praktyczna (badawcza): spacery, wycieczki,
zajęcia w terenie,
doświadczenia i eksperymenty, uprawa roślin, praca dla środowiska.
Formy:
- zajęcia z całą grupą,
- zajęcia w zespołach,
- zajęcia indywidualne wyzwalające swobodną ekspresję.
Środki dydaktyczne:
Okazy naturalne, lupa, kompas, atlasy przyrodnicze,
albumy, encyklopedie, mapy, globus, czasopisma, aparat fotograficzny,
broszurki, plakaty, filmy wideo, płyty CD, materiały gromadzone przez dzieci,
materiały pochodzące od organizacji zajmujących się ekologią.
5. Ewaluacja programu autorskiego: ,,Edukacja ekologiczna
dzieci
5-6 letnich”
Ewaluację programu stanowią wspólne rozmowy,
dyskusje, próby oceny pracy po zajęciach. Inną jej formą jest przygotowanie
wystawki po danym przedsięwzięciu lub ukazującej pewien etap
prac. Narzędziami sprawdzającymi i badającymi zmiany między osiągnięciami
końcowymi a początkowymi będą obserwacje dzieci, skale postaw, wywiady, analiza
wytworów dzieci. Formami sprawdzania osiągnięć, umiejętności i wiadomości będą
różne konkursy, test, wystawy. Przy ocenianiu postaw będzie brane pod
uwagę zaangażowanie dziecka, jego aktywność w realizacji działań, samodzielność
w rozwiązywaniu problemów, umiejętność pracy w grupie. Doskonałą oceną są
również opinie rodziców i innych nauczycieli.
6. Literatura:
- Brzeziński A.: Rady na odpady, czyli jak
przeżyć inwazję śmieci.
Białystok 1998,
-
Karaczun Z.: Ochrona środowiska. Warszawa 1999,
-
Korzeniowski A.: Ekologia zużytych opakowań. Poznań 1999,
-
Krah – Schmid M.: Podróż kropli wody. Poznań 1995,
-
Maurer G.: I ty chronisz środowisko. Kraków 1991,
-
Patterman R.: Zabawy w naturze na każdą porę roku. Kielce 1999,
-
Soida D.: Bądź mistrzem – przyjacielem, czyli edukacja ekologiczna na
wesoło. Kraków 1996,
-
Szymańska M.: Ja i mój świat. Warszawa 1999,
-
Walker J.: Katastrofy ekologiczne. Warszawa 1994,